گروه کوهنوردی خانندبیل با همراهی آقایان سید رحمت کاظمی ، علیرضا ملکجاری ، هوشیار بهمنی، محمدطالب زینالی، عمران طالب زاده ، رامین حمداله زاده ، اصغر طالب زاده و سالار معصومی
و گروه دوم با همراهی آقایان نبی اله ، قیام ، مهدی و صابر جعفرزاده ، سعید و نوید مددی
و سایر نفرات صعود کننده اندبیلی با گروه های دیگر آقایان مهدی مددی و سجاد اعلایی
نوان برنامه : صعود به قله سبلان (بام آذربایجان)
نام منطقه : استان اردبیل ، مشگینشهر ( 25 کیلومتری جنوب شرقی)
ارتفاع محل: مبدا صعود 2700 متر تا قله 4811 متر
مسيرهاي حرکت :
مسیرهایی که ما از آن گذشتیم به شرح زیر است:
خلخال ، اردبیل ، لاهرود ، شابیل ، قله
بهترین مسیر صعود قله :
صعود به قله سبلان از جبهه اصلی (شمال شرقی) صعود تابستانه را در چند ساعت (صبح تا عصر) انجام میدهند. به طور کلی سه مسیر اصلی برای صعود به این قله وجود دارد :
_مسیر صعود از جبهه شمال شرقی:
آبگرم شابیل از گذشته به عنوان مبدأ صعود مطرح بوده و با وجود راه ماشین رو تا پناهگاه ، به مسیر اصلی صعود تبدیل شده است. برای رسیدن به آبگرم شابیل باید از شهر لاهرود واقع در جاده اردبیل به مشکین شهر به سمت جنوب پیش رفته و با گذر از کناره دره بسیار زیبای شیروان دره به شابیل رسید. مسافت شابیل تا پناهگاه را می توان با لندرورهای کرایه ای (در مدت حدود نیم ساعت) و یا پیاده (در مدت سه الی چهار ساعت) طی کرد.
رایج ترین مسیر برای صعود به کوه ساوالان ، مسیر پناهگاه شمال شرقی است. این مسیر برای کوهنوردانی که اولین صعودشان بوده و راهنما هم ندارند بهترین مسیر می باشد. چون وجود راه اتومبیل رو تا پناهگاه سبب شده اغلب کوهنوردان نا آشنا به محل ، به راحتی خود را به پناهگاه برسانند و از طرف دیگر مسیر پناهگاه تا قله کاملاً پاکوب بوده و مشخص است و در بیشتر قسمت های مسیر پرچم های راهنما هم وجود دارد.
بهترین فصول صعود قله : تابستان (مرداد و شهریور ماه )
برای دستیابی به این قله ، در فصول مختلف سال می توان برنامه ریزی نمود ، که در هر فصلی دارای جاذبه خاصی است. که ما تابستان زیبا را انتخاب کرده ایم، یخ دریاچه ای كه در بالای مخروط آتشفشان اصلی سبلان قرار دارد، در ماه های مرداد تا اواسط شهریور ذوب می شود و مرتفع ترین دریاچه آتشفشانی جهان را تشكیل می دهد.
تاریخ اجراء : 28 ، 29/05/95
مدت برنامه : 2 روزه
نحوه اجرا(مستقل یا مشترک) : مستقل
مبداء حرکت : خلخال
ساعت و تاريخ حركت : روز پنج شنبه 28/05/95 ساعت 9:00
از خلخال تا اردبیل یک و نیم ساعت و از اردبیل تا لاهرود حدود 90 دقیقه و از لاهرود تا شابیل حدود 40 دقیقه میباشد. مدت زمان لازم از شابیل تا پناهگاه هم در صورت استفاده از لندرور ، حدود 40 دقیقه میباشد.
از شابیل تا پناهگاه را به دو صورت میتوان پیمود :
الف) حرکت از شابيل ، با لندرور به سمت پناهگاه: هر لندرور گنجايش 6 نفر با کوله را دارد. جاده تا پناهگاه خاکی و دارای ناهمواری و دست اندازهای زيادی است.
ب) مسير کوهپيمايی تا پناهگاه : حدود 4 ساعت با کوله سبک میتوان پیمود ( توجه: درصورت حرکت زیگزاگی ، این مسیر شیب ملایم و آسانی دارد )
از پناهگاه تا قله ( بدون زمانهای استراحت و خواب) حدود 5 تا 6 ساعت پیاده روی مداوم و با سرعت معمولی زمان میبرد.
توجه: زمانهای ذکر شده برای پیاده روی با سرعت معمولی و در شرایط آب و هوایی خوب میباشد و این زمان میتواند برای شرایط هوایی نامساعد و مه آلود و دیگر سرعتهای پیمایش متفاوت باشد.
ساوالان:
معنی کلمه ساوالان که از دو کلمه ساو (باج) و آلان (گیرنده) تشکیل شده است، باج گیرنده می باشد. در برخی نوشته ها معنی ساوالان را گیرنده آب (سوالان) یا گیرنده صدا عنوان کرده اند. در منابع فارسی ساوالان با نام سبلان شناخته می شود که آن را از باران بزرگی به نام سبل می دانند. کوه آتشفشانی ساوالان در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۸درجه و ۱۷دقیقه شمالی قرار گرفته است. رشته کوه سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل و در جهت شرقی و غربی به طول ۶۰ کیلومتر و عرض ۴۵ کیلو متر تا کوه قوشا داغ اهر ادامه می یابد، سطحی که بوسیله آن در آذربایجان اشغال شده است حدود ۶۰۰۰ کیلو متر مربع می باشد و در دامنه های خود سه شهر زیبا یعنی سراب، اردبیل و مشگین شهر و بیش از ۱۰۰۰ آبادی را جای داده است. از نظر زمین شناسی ساوالان دو مرحله آتشفشان عمده داشته است. فعالیت قدیمی از (ائوسن) شروع گردیده ولی آنچه که کوه سبلان را بوجود آورده در مرحله دوم ( پلیوسن – کوارتنر ) شروع به فعالیت نموده و تا عصر بعد از آخرین یخبندان هم ادامه داشته است.
گدازه های آتشفشان ساوالان مساحتی معادل ۱۲۰۰ کیلومتر مربع را اشغال نمودهاند. قله سبلان در تمام طول سال پوشیده از برف و یخ است و از دیواره های جنوبی و جنوب غربی آن رودهای اهرچای و آجی چای جریان دارند که به رود ارس و دریاچه ارومیه می ریزند. در کوه سبلان، محل هایی دیده میشود که برف دایمی و یخچال جاودانه دارند و علت آن بارندگی به نسبت زیاد و ارتفاع نقاط است. حدود برفهای دایمی سبلان از ۴۰۰۰ متر تا ۴۱۰۰ متر دامنه شمالی است که آثار یخچال قدیمی نیز در این حدود به خوبی دیده می شود.
آتشفشان سبلان:
آتشفشان سبلان از نوع آتشفشان نقطه ای و مخروط مختلف است که از نظر ساختمان و حجم، شبیه آتشفشانهای قاره ای ولی از نظر ترکیب شیمیایی شباهتی با انواع حاشیه قاره ای ندارد. ارتفاع آتشفشان سبلان از سطح دریا ۴۸۰۰ متر و گدازه ی آن مساحتی معادل ۱۲۰۰ کیلومتر مربع را در بر می گیرد.
قلل ساوالان:
سلطان: قله اصلی یا آتشفشان ساوالان که یکی از زیباترین قلل آتشفشانی ایران و جهان که به آن لقب «سلطان» داده اند بلندترین نقطه آذربایجان (۴۸۱۱ متر) و پس از دماوند، دومین قله آتشفشانی خاموش معروف ایران است. قله سلطان به شکل مخروط زیبایی است و حدود پنج کیلومتر مربع مساحت دارد. دهانه آتشفشان خاموش آن، در جنوب شرقی قله و در داخل این دهانه دریاچه ای با محیط بیضی شکل وجود دارد. سنگ معروف محراب در قسمت شمالی قله سلطان و در مسیر جبهۀ شمال شرقی واقع است که در کتاب معجم البلدان به قبور حضرت حامد (گائوماته زرتشت) و حضرت هودپیامبر (سپیتمه جمشید) در زیر این سنگ اشاره شده است. گویند سنگ محراب محل عبادت زرتشت بوده است.
هرم داغ: که نوکی تیز و غیرقابل صعود دارد . دومین ناحیه مرتفع ساوالان بعد از سلطان، ستیغ بزرگی است که به نام هرم داغ یا سبلان کوچک شناخته می شود. هرم داغ شامل سه قله می باشد، بلندترین آن هرم ۱ با ارتفاع ۴۵۸۷ متر و دیگر قلل آن از سمت هرم ۱ ، به ترتیب هرم ۲ و هرم ۳ نامیده می شوند.
کسری: سومین قله مرتفع ساوالان کسری یا آقام داغ با ارتفاع ۴۵۷۷ متر می باشد.
دریاچۀ سبلان:
در دهانه آتشفشانی آن دریاچه بیضی شکلی به اقطار تقریبی 140 و 80 متر قرار دارد که عمق آن در کناره ها بسیار کم و در وسط نامعلوم ( نقل شده ، حدود 40 متر ) است.
آب دریاچه ۲۵ متر پایین تر از لبه های مخروط آتشفشانی است و در ردیف دریاچه های آتشفشانی محسوب می شود که از لحاظ علم دریاچه شناسی یا لیمنولوژی در جهان بی نظیر است. آب آن به استثنای اواسط تیر ماه تا اوایل شهریور ماه در تمام فصول سال یخ بسته و منجمد است و درجه حرارت آن از درجه حرارت محیط تبعیت می کند. کف این دریاچه از بازالت آنوزیت و تراکیت تشکیل شده و آب آن تنها از طریق ریزش برف و ذوب آن تأمین می شود. آب آن آبی مایل به سبز و زلال است که از نظر شیمیایی جزء آبهای سولفاته کلسیک و سدیک بسیار سبک و غنی از سیلیس است و موجود آبزی در آن مشاهده نمی شود. این دریاچۀ قله ای یکی از زیباترین و منحصر به فردترین دریاچه های کوهستانی است که همه ساله علاقمندان زیادی برای دیدار از آن به سوی قله سلطان سبلان روانه می شوند.مشهور است که قبر زرتشت پیامبر در کنار این دریاچه و زیر یکی از تخته سنگ ها قرار دارد.
ثبت در فهرست آثار طبیعی ملی:
قله سبلان به شماره ۱۹۴۹۶/۱۲ در فهرست آثار طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده و سند مالیکت آن از ارتفاع بالای سه هزار و ۶۰۰ متری قله سبلان به وسعت شش هزار و ۲۰۰ هکتار به نام سازمان حفاظت محیط زیست صادر شده است.
طول مسیراز پناهگاه تا قله : 4.2 کیلومتر
شرح گزارش :
ساعت 9 صبح پنج شنبه مورخ 28/05/95 از خلخال به قصد صعود قله سبلان حرکت کردیم و پس از عبور از شهرهای گیوی ، هیر و اردبیل حرکتمان را به سمت مشکین شهر ادامه دادیم و بعد از عبور از لاهرود ( ساعت 13 ) در حدود ساعت 13:30 به شابیل و پارکینگ آبگرم آن، در ارتفاع 2665 متری رسیدیم.
با توجه به محدودیت زمانی و نیازمندی های اجرای مناسب برنامه ، متناسب با افراد شرکت کننده، برنامه این بود که با خودرو به پناهگاه منتقل شویم . بنابراین بلافاصله با کرایه سه خودرو لندرور که هر کدام 6 نفر را سوار می کنند، بارها را تقسیم کرده و بر سقف لندرور بسته و سوار شده و راهی جاده خاکی ناهموار به سمت پناهگاه شدیم. این جاده تا پناهگاه 10 کیلومتر بوده و لندرورهای محلی آنرا با سرعت زیاد، در مدت 45 دقیقه طی میکنند. در ساعت 16:00 با رسیدن به پناهگاه، متوجه می شویم که هنوز خیلی شلوغ نشده است و پیشبینی می کردیم که تا شب، سیل انبوه کوهنوردان و غیر کوهنوردان، به این مکان جاری شوند. پناهگاه در ارتفاع 3700 متر واقع شده است و شامل سرویس بهداشتی و لوله آب و بوفه و اتاقهایی جهت اقامت می باشد.
در ادامه ، گروه فرصتی داشت که خود را برای صعود تا 4000 متر به قصد همهوایی آماده کرده و نیز سرپرست و راهنما از میزان آمادگی افراد شناخت حاصل کنند.
با سرعت کولۀ سبک آماده کرده و وسایل اضافه را کنار چادری که زده بودیم قرار گرفت ، گذاشته و در ساعت 16:30 راهی صعود تا ارتفاع حدود 4000 متری به قصد همهوایی شدیم.هوا خوب و تقریباً تاریک شده بود که در حدود ساعت 18:30 به پناهگاه برگشتیم ، یواش یواش گروههای زیادی به پناهگاه آمدند ، تقریبا پناهگاه شلوغ شده بود ،گروههای مختلف از سراسر ایران که البته غالب آنها ترک زبان بودند، حضور داشتند. ما مشغول پخت و پز شده و شاممان را خورده و برای ادای نماز آماده شدیم. هوا سرد بود و کمی باد میوزید اما آسمان صاف و پر ستاره بود . نمازمان را خوانده و مشغول صحبت شدیم. عده ای که تازه به پناهگاه رسیده بودند با برپایی چادر در نزدیک پناهگاه مشغول استراحت شدند.
با توجه به ساعت بیدارباشِ فردا صبح ،که بایستی 4:00 صبح بیدار می شدیم، مدتی بعد از خاموشی موتور برق پناهگاه ، ساعت حدود 23:00 برای خوابیدن آماده شده و خوابیدیم.
ساعت 3:30 صبح بیدارباش گروه بود. همگی به تناوب بیدار شدند و کوله های سبک را برای صعود قله، آماده کردیم. در ساعت 3:50 صبح از پناهگاه خارج شده و پس از نرمش ، با گروه 8 نفره ، راهی صعودِ قله شدیم. گروه های دیگری حدود ساعت 2:30 دقیقه رفته ب.دند و این روند همچنان ادامه داشت . هوا تاریک بود و شبنم روی وسایلمان می نشست. با کمک چراغ پیشانی، راه پاکوب را دنبال و به مرور ارتفاع گرفتیم. در بین راه قبل از طلوع آفتاب نمازمان را خوانده و مجدداً به راهمان ادامه دادیم، تا اینکه هوا کم کم روشن شد. طلوع آفتاب در حال نمایان شدن از پشت ابرها بود ، منظره ای زیبا از طبیعت ، انسان را ناخودآگاه به تحسین طبیعت وادار میکرد، خدایا ما بنده ناچیز تو و قدرت تو نامحدود....
شیب ابتدای مسیر ، زیاد بوده و به مرور در ارتفاع 4400 متر شیب کمتر می شد. در بین مسیر استراحت کوتاهی کرده و صبحانۀ سبک و یا تنقلات خود را میخوریم و بعد از استراحت کوتاهی با کم کردن لباسهای گرممان به راه خود ادامه میدهیم.در این بین ناگهان گروهی دیگر از اندبیلیها را دیدیم که خیلی خوشحال کننده بود و بعد از احوال پرسی و گرفتن عکسهای یادگاری که با همراهی آقایان نبی اله جعفرزاده ، سعید مددی ، قیام جعفرزاده نوید مددی ، صابر جعفرزاده و مهدی جعفرزاده بود به راهمان ادامه دادیم . در ارتفاع 4575 متری آخرین شیب تند آغاز می شود که اطراف آن یخچالهای کوچک سبلان واقع می باشند. مسیر از روی گرده و یال می باشد و نباید به سمت یخچالها و دره های اطراف منحرف شد. هوایِ دلچسب و زیبایی بود. رقابت صعود بین ابرها و کوهنوردها... گاهی ابرها و مه ما را فرا می گرفت و گاهی در پایینـــدست ما واقع می شد.
کوههای اطراف ، مدام در جدال با ابرها بودند و نماهای چشم نوازی را پدید آورده بودند. گویی ابرها نیز برای صعود فردایشان ، نیاز به همهوایی داشتند! هر از گاهی شمارشهای خاطره انگیز نیز صورت می گرفت ؛ بشمار یک...دو...سه...دوازده تمام! این شیب تند را نیز به آرامی پشت سر نهادیم تا به سنگ محراب در ارتفاع 4750 متری رسیدیم. این سنگ یک دیواره 18 متری بوده که برای سنگنوردی هم مناسب می باشد. از اینجا تا قله شیب ملایم بوده و راهِ کوتاهی باقی مانده است. علي رغم خستگي، با روحيه بالا ادامه مسير دادیم و از یک یخچال کم شیب که شبیه یخچال عروسکــهای دماوند بود، عبور کردیم.
به قله نزدیک شده بودیم ، و ناگهان قله سبلان (دریاچۀ قله) در ساعت 10:00 در دیدرس ما قرار گرفت.
چشم انداز زیبای قله به همراه دریاچه قله ( با رنگ آبي مايل به سبز) خستگی صعود را از تن ها به در کرد. پس از گفتن تبریک و خسته نباشید به یکدیگر ، سرود قله را خوانده و بار دیگر خداوند متعال را شکر کردیم که توانایی انجام این کار را به ما داده تا در چنین منطقۀ زیبایی حضور پیدا کنیم. سپس پرچم کوهنوردان این شرکت برفراز قله سلطان به اهتزاز در آمد و عکس دسته جمعی گرفتیم.
این صعود موفقیت آمیز را به تمام اندبیلیهای عزیز، کوهنوردان شرکت کننده در این برنامه تبریک می گوییم و برای این کوهنوردان عزیز آرزوی موفقیت می کنم و به امید آینده هایی بهتر، که این پرچم را بر فراز قله های بلندتر و بلندتر افراشته ببینیم.
پس از استراحت و صرف نهاری سبک و تنقلات ، در ساعت 12:15 با قله ، وداع و به سمت پناهگاه حرکت کردیم. هوا کم کم مه آلود میشد و نم نمک برفی نیز می بارید، گویی ابرها هم پشت سر ما قله را صعود کردند . مسیر فرود بسیار گمراه کننده بوده و حتی کسانی که ده ها بار ، آن مسیر را رفته باشند، در هوای خراب احتمال انحراف به سمت یخچالها یا دره های دیگر وجود دارد. مسیر مناسب، از روی یال و با پی گرفتن پرچمهای علامت ، می باشد.
در یک صف و به سرعت به سمت پناهگاه فرود کردیم و سرانجام در ساعت 15:15 به پناهگاه رسیدیم. پس از استراحتی کوتاه و ادای نماز ، وسایلمان را برای فرود به شابیل توسط خودرو (لندرور) آماده کردیم . در این حین برخی فرصت را غنیمت شمرده و گواهی صعود قله گرفتند. شور و شعفِ خاصی را در ته چهرۀ همگی می دیدیم. احساسی که سعی می کردند آنرا مخفی کنند، ولی درود بر آنها؛ واقعا تلاش و مقاومت بسیار خوبی در صعود و فرود قله داشتند و لایق هرگونه پاداشی بودند. کوله ها را بسته و با کرایه سه لندرور ،در ساعت 16:00 به سمت شابیل حرکت کردیم . در ساعت 16:40 به پارکینگ شابیل و به محل پارک خوروهای مان رسیدیم . در ساعت 18 به اردبیل رسیدیم وبعد از صرف عصرانه حرکت خود را به مقصد خلخال ادامه دادیم. و سرانجام در ساعت 20:00 روز جمعه 29/05/95 اين برنامه و صعود به یاد ماندنی را به پایان رساندیم. در پایان، از همراهی صمیمانه همه همـنوردان ، تشکر مینمایم.
چاپ 
ارسال به دوست
https://telegram.me/andabil1کانال اندبیل در گذر زمان